DISC model – Uitgebreide beschrijving

Door te kijken naar de 4 psychologische functies: denken, voelen, waarnemen en intuïtie en deze te koppelen aan introvert/extravert ontdekte hij dat je mensen op zo’n manier kunt typeren dat men zich er nog in herkend ook. Zo enorm uniek zijn we dus niet. Dat wist je al natuurlijk. En dat maakt die model zo interessant.

De Amerikaanse psycholoog Dr William Moulten Marston ging aan de slag met het werk van Jung. Het model dat hij ontwikkelde kijkt naar het gedrag van  mensen. Dit leidde tot een beschrijving van 4 fundamentele temperamenten. Hij kortte dat af tot DISC. Ieder mens vertoont gedrag dat beïnvloed is door alle vier temperamenten. Er is echter een temperament dat overheerst in ons dagelijks doen en laten (primair) meestal in combinatie met een ondersteunend (secundair) temperament. Samen levert dit 16 varianten in gedragsstijlen op.

Het DISC model meet twee aspecten: INDIRECT (introvert) versus DIRECT (extravert) en TAAKGERICHT versus MENSGERICHT.

De horizontale as: Indirect versus Direct

Op de horizontale as wordt het meest zichtbare van ons gedrag weergegeven. Links Indirect (ook wel introvert) en rechts Direct (ook wel extravert). 

Indirect staat synoniem voor bedachtzaam. Indirecte mensen zoeken wat meer zekerheid, hebben behoefte aan goede informatie en duidelijke instructies, een duidelijk doel. Als ze dat intern verwerkt hebben gaan ze aan de slag. Het tempo ligt dan vaak hoog en ze werken geconcentreerd door tot de taak is volbracht, het doel is bereikt.

Directe mensen zijn aanwezige types. Ze hebben weinig tijd nodig om in actie te komen en hebben vaak aan beperkte informatie genoeg om zich een beeld te kunnen vormen. Omdat de prikkel tot actie van buiten komt, zijn directe mensen ook sneller afgeleid. Ze werken met onderbrekingen en kunnen plannen gaandeweg aanpassen. Het kost ze moeite om een taak te volbrengen.

De verticale as: Taakgericht versus Mensgericht

Deze as heeft te maken met het minder zichtbare gedrag. Boven staat Taakgericht en onder Mensgericht. In de kern kijken we hier naar de interne motivatie van het besluitvormingsproces.

Iemand die Taakgericht is vormt zich graag een eigen oordeel. Feiten en argumenten zijn dan belangrijk in de afweging, en zolang de juistheid niet is bewezen zijn taakgerichte mensen niet overtuigd van een situatie.

Iemand die Mensgericht is hecht grote waarde aan de mening en emoties van anderen. Mensgerichte mensen hoeven niet volledig overtuigd te worden door feiten en argumenten. Het eigen gevoel is ook belangrijk voor ze.

Als we beide assen combineren ontstaan de vier fundamentele temperamenten van het DISC model. Dominant, Interactief, Stabiel en Consciëntieus. Aan deze temperamenten zijn de kleuren Rood, Geel, Groen en Blauw gekoppeld.

Verderop zullen we zien dat er nog nuance is aan te brengen. We hebben namelijk alle temperamenten in ons. Voor nu focussen we op de kenmerken van de hoofdtemperamenten.

DISC kent dus 4 fundamentele temperamenten. Een beetje meer nuance is daarom welkom.

Als je een gevalideerde DISC vragenlijst invult wordt de mate van voorkeur voor de temperamenten gemeten. Die waarop je het hoogst scoort bepaalt je primaire kwadrant. D (rood), I (geel), S (groen) of C (blauw). Die waarop je als tweede scoort bepaalt de nuancering. Het kan natuurlijk zijn dat je zo hoog scoort op een temperament dat je een “uitgesproken” D, I, S of C bent. Is dat niet het geval, dan wordt er een ander kleurtje bijgemengd. In letters aangegeven met een kleine letter na de hoofdletter van je primaire temperament.

In een vervolgblok wordt verder ingegaan op de 16 temperamenten.

Voor nu volstaat dat:

• 16 temperamenten voldoende is om iedereen op een herkenbare en effectieve wijze te beschrijven.
• Je eigenlijk niet kunt zeggen dat iemand Rood, Geel, Groen of Blauw is.

Hoe stel je temperament vast?

Hoe interessant is het om je persoonlijke stijl te kennen, of die van een ander? Als je dat weet kun je er enorm je voordeel mee doen.

Als het om de stijl van een ander gaat dan kom je al heel ver met het observeren van het verbale en non-verbale gedrag van die persoon. De fundamentele temperamenten D, I, S en C zijn meestal redelijk betrouwbaar af te leiden. Met voldoende DISC kennis weet je dan hoe je de andere persoon het best kunt benaderen.

Als het om jezelf gaat, teamgenoten, mede-ondernemers, dan krijg je het beste resultaat met een professionele DISC-Analyse. Na het beantwoorden van een paar on-line vragen is een goede gevalideerde analyse tool instaat een uitgebreid rapport te maken van je bewuste en je onbewuste gedragsstijl. Je kent dan je communicatiestijl, kwaliteiten, valkuilen, energiegevers en -vreters.

DISC persoonlijke stijl profiel

In mijn praktijk werk ik met het persoonlijke stijl DISC profiel van Q4 Profiles. Dit gevalideerde instrument wordt wereldwijd gebruikt en is geoptimaliseerd voor de Nederlandse taal, cultuur en markt. Ik heb vele honderden rapporten mogen bespreken met deelnemers aan trainingen, workshops en coaching/adviestrajecten. In 99% van de gevallen herkennen de deelnemers in grote tot zeer grote mate in de rapportages.

DISC toepassen

DISC is een krachtig instrument dat zowel individueel als voor teams te gebruiken is.

Individueel krijg je meer inzicht in je persoonlijke kwaliteiten en drijfveren, je communicatiestijl en beslisvoorkeuren. Je ontdekt waar je energie van krijgt of verliest. Waardevol is dat je leert inzien wat het effect van jou communicatiestijl is op anderen, en hoe je dat optimaal kunt inzetten om je doelen te bereiken en de relatie goed te houden. 

Voor teams is het zeer waardevol om al die persoonlijke inzichten te combineren. Dat geeft een mooi inzicht in de mix van beschikbare kwaliteiten, talenten en behoeftes. Door elkaar beter te begrijpen, weten wat de ander van jou nodig heeft, en wat de communicatiestijl van voorkeur is voor de ander gaan teams beter met elkaar communiceren en samenwerken.